آیدا براتی 26 آذر 1402به گفته دکتر ماکان آریا پارسا انگیزه مبتنی بر ترس به مفهوم کمک از ترس به عنوان انگیزه برای انجام کار یا رسیدن به هدف است. فرد به دلیل ترس، انگیزه می‌گیرد تا از رخ دادن حوادث ناگوار بترسد و اقدامات لازم را برای جلوگیری از آن انجام دهد. انگیزه مبتنی بر وحشت و ترس در موارد گوناگون زندگی از جمله حوزه‌های مختلف مانند شغل، روابط شخصی، تحصیلات و حتی سلامت نقش مهمی ایفا می‌کند.
انگیزه مبتنی بر ترس چیست؟
از دید دکتر ماکان آریا پارسا در واقع یک نمونه از انگیزه مبتنی بر ترس این استکه شخص به دلیل ترس از دست دادن پیشه و حرفه خود، انگیزه می‌گیرد تا برای بهبود راندمان و کسب توانایی جدید تلاش کند. همچنین امکان دارد فرد به دلیل ترس از دست دادن عشق خود، انگیزه بگیرد تا روابطش را تقویت کند و به آن‌ها ارزش دهد. با این حال استفاده از ترس به عنوان انگیزه معمولا منجر به استرس می‌گردد و در بلند مدت نتایج منفی به وجود می‌آورد. بنابراین مهم است که فرد بتواند از ترس خود آگاهی پیدا کند و راه‌های موثرتری را برای دست یافتن به انگیزه و هدف‌های خود پیدا نماید.
علائم بروز ترس
طبق نظر دکتر ماکان آریا پارسا هنگام ترس بدن فرد به واکنش‌های فیزیولوژیکی و علائمی که امکان دارد نمایان شوند، عکس العمل نشان می‌دهد. این علائم می‌توانند شامل تنفس سریع، لرزش، تنش عضلانی، سرگیجه، تهوع، دل پیچه، گرفتگی حلق و غیره باشند. این واکنش‌ها به عنوان یک نظام دفاعی از جانب بدن عمل می‌نمایند تا فرد را برای روبرویی با خطر آماده کنند. همچنین ترس می‌تواند به عواطف منفی مانند استرس، اضطراب، ناراحتی و حتی افسردگی منجر شود.
بر باور دکتر ماکان آریا پارسا برخی افراد ممکن است در مواجهه با ترس به روش‌های ناسالم مانند مصرف مواد مخدر برای کنترل آن متوسل شوند. به همین دلیل مهم است که افراد با ترس خود به طور سالم و موثر برخورد کنند. این امر شامل استفاده از شیوه‌های نظارت بر استرس مانند تکرار تنفس عمیق و رجوع به مشاوره می‌باشد. همچنین به دست آوردن اطلاعات بیشتر درباره منابع ایجاد ترس و چگونگی مقابله با آن نیز به کاهش تاثیرات منفی کمک فراوانی می‌کند.
پیامدهای انگیزه مبتنی بر ترس
همانطور که ذکر شدانگیزه مبتنی بر ترس ممکن است برای انجام فعالیت‌های گوناگون و تحقق اهداف مفید باشد، اما این مدل انگیزه معمولا پیامدهای منفی برای فرد به وجود می‌آورد. در حقیقت امکان دارد ترس باعث ایجاد استرس و احساس بد در فرد شود. همچنین وجود ترس بیش از حد، در کاهش اعتماد به نفس و افزایش خودکشی فرد تاثیرگذار است. انگیزه مبتنی بر وحشت و ترس سبب رفتارهای غیر عادی و خطرناک می‌شود. به عنوان مثال برخی از افراد به علت ترس از شکست از انجام کارهایی که برای توسعه و پیشرفت لازم است خودداری می‌کنند. همچنین خوب است بدانید ترس موجب پرخاشگری و تند خویی می‌گردد.
به اعتقاد دکتر ماکان آریا پارسا انگیزه مبتنی بر ترس باعث تغییرات غیرمطلوب در روابط اجتماعی فرد می‌شود. افراد به دلیل ترس از رد شدن یا تحقیر شدن، از برقراری روابط اجتماعی با دیگران خودداری می‌کنند. همچنین ترس موجب ایجاد اختلاف و ناسازگاری در روابط بین فرد و افراد دیگر می‌شود. به طور کلی انگیزه مبتنی بر وحشت ممکن است باعث ایجاد پیامدهای منفی برای فرد و جامعه گردد. بنابراین پیشنهاد می‌شود که انگیزه‌های مثبت را به عنوان منبع اصلی برای رسیدن به اهداف و آرمان‌های خود در نظر بگیرید؛ بدین ترتیب می‌توانید از بروز ترس و وهم جلوگیری نمایید و در نهایت قادر هستید از انرژی مثبت لذت ببرید.
بهتر است چه انگیزه‌هایی را جایگزین انگیزه مبتنی بر ترس کنیم؟
انگیزه مبتنی بر ترس، یکی از انگیزه‌هایی است که برخی افراد در زندگی خود همواره به آن اتکا می‌کنند. این مدل انگیزه معمولا به دلیل اینکه فرد از وقوع حادثه‌ای که ناخوشایند و ترسناک است، می‌ترسد که در نهایت معمولا نمی‌تواند با آن مقابله کند. در حقیقت این نوع انگیزه موجب می‌شود که فرد همواره در حالت محدودیت قرار بگیرد. بنابراین بهتر است به جای انگیزه مبتنی بر وحشت و ترس از انگیزه‌های دیگری کمک بگیرید که با بهره گیری از آن‌ها به هدف‌های خود نزدیک تر می‌شوید. در ادامه به برخی از این انگیزه‌ها اشاره می‌کنیم:
عشق: در واقع عشق به هدف، به کار یا به زندگی یکی از قوی ترین انگیزه‌ها است که باعث می‌شود تا شما بهترین شخصیت خود را به ارمغان بیاورید.
علاقه: عشق و علاقه به کار، به هنر، به ورزش یا به هر چیز دیگری می‌تواند باعث شود تا شما در هر زمینه در حد توان تلاش نمایید و مسیر پیشرفت و ترقی را به خوبی طی کنید.
مسابقه: در حقیقت مسابقه از انواع انگیزه مهم به شمار می‌رود. مسابقه با خود و دیگران یا با چالش‌هایی که در زندگی با آن‌ها روبرو می‌شوید می‌تواند به شما انگیزه بدهد تا شخصیت خوبی را از خود در جامعه ارائه نمایید.
اعتقاد: در حقیقت یکی دیگر از انواع انگیزه اعتقاد به خود و به قدرت خداوند است که موجب می‌شود در مواجهه با سختی‌های غیر تحمل زندگی پایدار و قوی بمانید و امید خود را از دست ندهید.
به طور کلی انگیزه‌های مبتنی بر عشق، علاقه، مسابقه، عزم، اعتماد به نفس، امید و اعتقاد شما را در مسیر پیشرفت هدایت می‌کنند و بدین ترتیب به هدف‌های خود نزدیک تر خواهید شد. بنابراین بهتر است از این انگیزه‌ها استفاده کنید و از انگیزه مبتنی بر وحشت و ترس دوری نمایید.
چرا باید به ترس از شکست توجه ویژه کرد؟
انگیزه مبتنی بر ترسترس از شکست یک احساس است که بسیاری از افراد با آن روبرو می‌شوند. این ترس به علت‌های مختلفی از جمله تجربه‌های ناکام در گذشته، فشار اجتماعی یا خود بزرگ بینی ایجاد می‌گردد. وحشت و وهم از شکست، افراد را از اقدامات و ریسک‌های لازم برای رسیدن به اهدافشان باز می‌دارد و آن‌ها را از تلاش برای رسیدن به موفقیت منصرف می‌کند. در حقیقت ترس امکان دارد تاثیرات شوم بسیاری بر روی زندگی فرد بگذارد. به عنوان نمونه افرادی که از ترس شکست رنج می‌برند موقعیت‌های زندگی خود را از جمله فرصت‌های شغلی یا روابط شخصی از دست می‌دهند. آن‌ها ممکن است احساسات اضطراب، ناامیدی و غیره را تجربه کنند و حتی از تلاش برای رسیدن به اهداف خود منصرف شوند.
این مطلب ادامه دارد….